Verzin een eigen helden list

Odysseus-SirensDeze zomer heb ik meegedaan aan een grot-opgraving – mijn grote passie is archeologie – in de Spaanse Pyreneeën. Wat levert dit nou op? Wel, de gevonden 7000 jaar oude schervenvloer, botten, mesjes en bijlen bieden een blik op het ontstaan en functioneren van de eerste ondernemers – boerenbedrijven – in Europa. Geïnspireerd door de verhalen van deze vroegste Europese ondernemers, nu eens een column met archeologische perspectief op ondernemerschap.

Het mooie van verhalen, mythes en sprookjes is namelijk dat er een kern van waarheid in zit die op alle menselijke activiteiten van toepassing is, en dus ook op ondernemen.

Ondernemerschap is eigenlijk niets anders dan een groot helden-avontuur. Van te voren heb je een idee waar je naar toe wilt en zet je de route uit. Een ding is zeker; er zullen allerlei allerlei verlokkingen komen die je af kunnen houden van het doel bereiken. In mythes en sprookjes zijn er veel mooie voorbeelden van helden die tijdelijk “van het pad af raken”. De meest gebruikte metafoor zijn schone dames langs de kant van de weg – vaak vermommingen van slechte feeën of godinnen die de tegenstander helpen – die de helden de verkeerde kant op wijzen, lastige klussen voor hen verzinnen of gewoon betoveren en de drive wegnemen om door te gaan.

In ondernemerstermen vertaalt; de betovering leidt af van het oorspronkelijke doel en heel belangrijk het kost heel veel “verloren tijd”. En in de dynamische wereld van vandaag is “tijd” misschien wel het kostbaarste goed wat een ondernemer heeft.
Verloren tijd is economisch gezien een alternatieve kostenpost – er komt niet uit wat er in had kunnen zitten – anders gezegd, een aantal mogelijke scenario’s zullen niet meer uit gaan komen. Dat klinkt wellicht wat abstract, dus nu de vertaalslag naar de ondernemerspraktijk:

– Die fantastische ene grote afnemer, die afleidt van marktgericht veel klanten krijgen;

– Tevreden zijn met wat er is, en ondertussen concurrenten de kans geven marktaandeel te pakken;

– Die (mogelijke) zakenpartner, die veel belooft maar meer haalt dan brengt;

– Die belangrijke interne projecten, die afleiden van het marktgericht klanten bedienen;

– Blijven hangen in ontwikkeling van techniek, in plaats van ontwikkeling omzet;

– In tien landen tegelijkertijd beginnen met export of productie, in plaats van stapsgewijs de markt veroveren.

En wat betekent dat dan in termen van waardecreatie? Waarschijnlijk minder klanten, minder cash flow en minder verwachte toekomstige cash flow dan mogelijk zou zijn geweest. En in termen van waardering? Dat als je na twee of drie jaar achterom kijkt, het bedrijf wellicht 30% tot 60% minder waard is, dan het had kunnen zijn.

Wat is de moraal van dit verhaal? Af en toe nieuwe dingen uitproberen, een beetje van het pad afdwalen en rustpauzes nemen horen bij de reis en het avontuur. Wees je bewust van de verlokkingen die je af kunnen houden van je doel en onderneem tijdig acties om je zelf te beschermen. Een mooi voorbeeld is Odysseus die zich door zijn reisgenoten aan de mast liet vastbinden en hun zelf oordopjes in liet doen om niet in de val van de schoonzingende sirenen te vallen. We hebben allemaal ergens een sirene waar we gevoelig voor zijn, daar valt niet aan te ontkomen. Een gewaarschuwd ondernemer treft maatregelen en verzint een list die helpt op koers te blijven en veilig de eindbestemming te bereiken.